Bouwen aan een leercultuur
Een draaiboek voor het creëren van een leercultuur ontbreekt. Wel zijn er enkele principes die ruggensteun bieden bij het ontwikkelen van een leercultuur in organisaties. Wil je dus actief werken aan een leercultuur? Ontdek dan zeven hefbomen voor leren en ontwikkelen in organisaties.
7 hefbomen voor leren en ontwikkelen
Leren is breder dan enkel opleidingen volgen. Het overgrote deel van wat je leert, leer je on-the-job. Je leert van je leidinggevende, collega’s en het gericht inzetten van sociale netwerken. Leren gebeurt gewoon in het werk door het krijgen van nieuwe taken en uitdagingen, coaching en feedback.
Informeel leren erkennen en ondersteunen, kan een sleutel zijn om naar een leercultuur te evolueren. Check de tips voor informeel leren op waardevolwerk.be. Organiseer alternatieve leervormen zoals mentoring, buddy-systemen, jobrotatie, … En communiceer deze leermogelijkheden ook naar werknemers toe.
Niet iedereen heeft automatisch de attitude om zichzelf te ontwikkelen. Sommige medewerkers hebben weinig motivatie of zijn zich niet bewust van het belang van levenslang leren. Motiveer medewerkers. Dit kan je doen door de leervraag niet alleen vanuit het belang voor de organisatie te benaderen, maar ook vanuit de meerwaarde die het voor de medewerker kan hebben. Welk voordeel halen zij uit leren?
Steun medewerkers bij het opmaken van hun persoonlijk ontwikkelingsplan. Help hen verder te kijken dan vandaag en te anticiperen op competenties die in de toekomst nodig zijn. Geef hen kansen om deze competenties aan te leren.
Cultiveer een werkomgeving vol kansen om te experimenten, problemen op te lossen en nieuwe dingen uit te proberen. Geef medewerkers hierbij de ruimte om met hun eigen ideeën aan de slag te gaan, hierop te reflecteren en feedback te ontvangen.
Opgelet: experimenteren vraagt een veilige omgeving, waarin medewerkers hulp kunnen vragen aan elkaar en waar fouten maken mag.
Collega’s leren van elkaar en van hun leidinggevenden. Daarom is het nuttig om teamleren en samenwerken te stimuleren. De organisatiecultuur waardeert en beloont samenwerking. Dit kan via allerlei initiatieven, zoals trainingen on-the-job, mentorschap, taakroulatie, teamdebriefings, …
Maak ook gebruik van de nieuwe technologieën: zo kan je eenvoudig ervaringen delen via intranet, vragen stellen via what’s app, samenwerken in dezelfde documenten via allerlei tools,...
Structureel ondersteunen van leren is belangrijk voor een leercultuur. Indien je leren niet systematisch ondersteunt, verdwijnt die cultuur snel naar de achtergrond.
De organisatie voorziet tijd, middelen, technologieën en procedures (denk aan afspraken) om leren te faciliteren. Denk ook aan systemen (met en zonder gebruik van technologie) die het delen van leerervaringen vergemakkelijken en toelaten om deze te integreren in het werk. Iedereen krijgt toegang tot deze systemen. Deze systemen worden continu onderhouden.
Welke systemen en afspraken rond leren zijn aanwezig in jouw organisatie? Creëren ze voldoende leerkansen? Slagen ze erin drempels te verlagen?
Heeft jouw organisatie een visie op leren en ontwikkelen?
Een expliciete visie op leren en ontwikkeling van medewerkers maakt het essentiële in het leerbeleid voor iedereen duidelijk. Het legt de kaders vast waarbinnen leren plaatsvindt. Geef vorm aan de visie samen met de medewerkers. Zie ontwikkeling als een verantwoordelijkheid van de werkgever én de werknemer.
Leidinggevenden hebben een sleutelpositie in een leercultuur. Zij geven vorm aan, komen op voor en ondersteunen het leren. Continu leren aanmoedigen bij medewerkers vraagt om geëngageerde leiders die zelf het goede voorbeeld tonen. Leiders die zelf veel passie en energie steken in leren, inspireren anderen.
Een aantal aandachtspunten...
- Er is niet één recept of één afvinklijstje van stappen die je op weg zetten naar een leercultuur. Bovenstaande hefbomen geven wel een idee van de essentiële zaken die je in je achterhoofd moet houden.
- Je kan als L&D-verantwoordelijke niet alleen een leercultuur bouwen. Je hebt minstens de leidinggevenden nodig (van een team, een afdeling of de organisatie) om mee aan de kar te trekken.
- Ben je zelf geen L&D-verantwoordelijke of heb je geen formele leidinggevende functie? Weet dat wanneer je enthousiast bent over leren, je toch je mening of concrete ideeën onder collega’s kan verspreiden en zo anderen kan inspireren en nieuwe praktijken ingang kan doen vinden.
- Een leercultuur is geen vastomlijnd resultaat of toestand die je kunt bereiken. Medewerkers ondersteunen in hun ontwikkeling is een doorlopend en gaandeweg proces.