Discriminatie op de werkvloer voorkomen of bestrijden

Discriminatie is het ongelijk of oneerlijk behandelen van een andere persoon op basis van persoonlijke kenmerken. Als werkgever is het belangrijk om te weten welke vormen van discriminatie er bestaan. De website van Unia vertelt je:

• op grond van welke ‘beschermde criteria’ gediscrimineerd kan worden,
• op welke manieren discriminatie kan voorkomen worden,
• hoe je kan beoordelen of er al dan niet sprake is van discriminatie.

Bekijk er ook de online opleiding eDiv die je aan de hand van concrete situaties en oefeningen wegwijs maakt in de materie.

Expliciteer in de missie, visie en waarden dat jouw organisatie voluit inzet op diversiteit. Formuleer vervolgens concrete afspraken over het voorkomen van of het reageren op discriminatie:

• Implementeer een non-dicriminatiecode en een non-discriminatieclausule. Zo beschikt je onderneming over actiemiddelen in geval van discriminatie. In de non-discriminatiecode legt je vast hoe je als organisatie discriminatie voorkomt en bestrijdt. In die code beschrijf je ook welk gedrag je niet tolereert. De non-discriminatieclausule is een vaak korte maar krachtige verklaring in het arbeidsreglement die uitdrukkelijk herhaalt dat elke vorm van discriminatie verboden is.
• Hanteer een gedragscode. Daarin beschrijf je concreet het gewenste gedrag van de medewerkers.
• Installeer een meldpunt voor pesten en discriminatie. Benoem bijvoorbeeld een vertrouwenspersoon.
• Voorzie een klachtenprocedure: daarin beschrijf je welke stappen medewerkers kunnen nemen wanneer ze zelf of collega’s worden gediscrimineerd.

Betrek de hele organisatie bij de realisatie van dit afsprakenkader, bv. via een representatieve werkgroep.

Al kan een afsprakenkader discriminatie niet altijd voorkomen, toch gaat er een preventieve werking van uit. Iedereen moet dus goed weten wat dat kader omvat en hoe het te gebruiken. Zet daarom in op sensibilisering, training en begeleiding.

Sensibilisering

• Informeer alle nieuwe werknemers, aan de hand van het afsprakenkader, dat jullie pesten en discriminatie niet aanvaarden.
• Breng je medewerkers regelmatig de boodschap dat ze moeten optreden tegen discriminatie en dat ze discriminerend gedrag moeten melden.

Opleiding

• Bied de medewerkers vormingen aan die inzetten op de bewustwording, het herkennen, het voorkomen en het aanpakken van discriminatie op de werkvloer.

Begeleiding

• Vraag leidinggevenden om de competentie 'omgaan met diversiteit' te bespreken in de functioneringsgesprekken met hun medewerkers.
• Geef medewerkers het gevoel dat ze met hun leidinggevenden kunnen praten als ze ergens mee zitten.

Neem onmiddellijk actie bij een melding van discriminatie.

• Roep iedereen van de organisatie op om te reageren bij een incident. Alleen op die manier is het non-discriminatiebeleid doeltreffend.  
• Grijp direct in bij concrete situaties. Wanneer je niets doet, legitimeer je indirect het gedrag en ondermijn je zo ook het preventieve beleid.
• Spreek daders aan op hun gedrag en benoem waarom het gedrag als discriminerend wordt ervaren. Wijs hen op het afsprakenkader. Beklemtoon dat je het gedrag niet accepteert en duid wat de gevolgen zijn als het gedrag niet verandert.
• Zorg voor de nodige opvang, ondersteuning en nazorg na een incident, bijvoorbeeld via de vertrouwenspersoon. En dit voor alle betrokken partijen.
• Maar vooral: geef zelf het goede voorbeeld. Maak in jouw organisatie geen onderscheid op grond van persoonlijke kenmerken, ook niet tijdens sollicitaties.